Almaz MİRZƏOĞLU: MİLYON QARABAĞDA (Kino-ssenari)

MÜSABİQƏ ÜÇÜN:

Almaz (Maşov) Mirzəoğlu 1991-ci il aprelin 20-də Tbilisidə anadan olmuşdur.
Tbilisidəki M.F.Axundov adına 73 saylı Azərbaycan orta məktəbini bitirəndən sonra Çavçavadze Dövlət Universitetinə qəbul olunaraq universitetin tele-jurnalistika fakultəsini bitirmişdir.
Bədi yaradıcılıq ilə də müntəzəm olaraq məşğul olur.
Gürcü və Azərbaycan dillərində eyni eyni dərəcədə yazıb yaradır.
Hekayələri Gürcüstan Yazıçıları Milli Akademiyasının orqanı olan “Literaturuli Sakartvelo” (Ədəbi Gürcüstan”) qəzetində, Bakıda nəşr olunan “Kaspi”, "Şərqin səsi" qəzetlərində dərc olunub,
ZiM.Az , Borcali.org və s. müxtəlif saytlarda yayımlanıb.
Həbəskar kamera ilə çəkdiqi qısa filmləri www. Co Group media-saytında yayımlanır.
Cəlil Məmmədquluzadənin hekayələrini gürcü dilinə tərcümə edərək nəşrə hazırlamışdır.
“Milyon Qarabağda» adlı kinossenarinin müəllifidir.
Aşağıda həmin ssenarini oxucularımıza təqdim edirik.


MİLYON QARABAĞDA

I səhnə

İnt: Tiflis Cümə Məscidi. Günortadır. Müsəmanlar namaz qılırlar. Namaz sona yetir, camaat dağılır.
Nodar:
Salam!
İslam:
Salam!
Nodar:
Səninlə işim var, saat 6-da boş-boşuna buraxılmış zavoda gəl!
İslam:
Oldu!

I səhnənin sonu

II səhnə.
İnt: Boş-boşuna buraxılmış zavod. Axşamüstüdür.
İslam.
Salam
Nodar
Salam!
İslam
Nə işdir, əmi?
Nodar
3 milyonluq işdir.
İslam!
Nə iş?
Nodar
Qarabağda Kəlbəcərdə, bizim evdə üç milyon dəyərində şəkil var. Sən ora gedib onu gətiməlisən.
İslam
Mən qarabağa gedim? Nə danışırsan, əmi, bu ki, özünə qəsd etməkdir!
Nodar
Allah eləməsin! Mənim planım ilə hərəkət etsən, hər şey yaxşı olacaq. Sözün qısası, Tiflisdən Sadaxlıya taksi ilə gedirsən. Sadaxlıya çatanda artıq Artura, bu nömrəyə +374 93 080 357- a zəng edirsən. Artur Sadaxlıya gələcək və səni qara yolla Ermənistana aparacaq. Artur bizim adamdır. Səni Sevan gölünün yanına qədər, Dərənəkə qədər aparacaq.
İslam
Anladım, sonra?
Nodar
Dərənəkdən Kəlbəcərə qədər 50-60 kilometrdir. Ora piyada getməlisən, həm də çox ehtiyatla. Artur ondan artıq heç nə edə bilməz. Kəlbəcərə piyada gedirsən. Bizim evə dəyirsən. Kətanı götürüb yenə geri qayıdırsan Dərənəkə. Artur orda səni gözləyəcək. Yenə Sadaxlya gəlirsən. Oradan da Tiflisə gəlirsən. sonra alıcıya zəng edirəm. Ekspert gəlir, rəsmi gözdən keçirir. Sonra bu kətanı satırıq və üç milyon bizimdir də. Vəssalam.
İslam
Əgər kətan evdə olmasa, onda?
Nodar
Bəlkə var? Üç milyondan ötrü risk etməyə dəymir?. Risk edək də!
İslam
Üç milyondan ötrü dəyər! Risk edək!
Nodar
Elə sabah Çeçenaya zəng edəcəyəm. Görüşəcəm onunla. O, sənə saxta sənədlər verəcək və cizgiləri sənə tam izah edəcək.
II səhnənin sonu
III Səhnə
İnt: taksi, səhərdir.
İslam
Salam!
Taksi sürücüsü
Salam!
Hara gedirsiniz?
İslam
Sadaxlıya
Taksi sürücüsü
Oldu , qadan alım!
Bir neçə saatdan sonra:
İslam
Bax, buralarda düşəcəyəm!
Taksi sürücüsü
Buyurun
İslam
Nə qədər verməliyəm
Taksi sürücüsü
Səksən lari
İslam
Buyur, yüzlüyü, xurdası lazım deyil!
Taksi sürücüsü
Çox-çox təşəkkürlər
İslam
Allah razı olsun.

III səhnənin sonu

IV səhnə
Ekst. Sadaxlı, Günortadır.
İslam Artura zəng edir:
İslam
(rus dilində)
Allo, Artursunuzmu? Mən İslamam, oldu, gözləyirəm sizi! Problemimiz vardır. Oldu .
İslam telefonü söndürür, daşın üstündə oturur və gözləyir.
IV səhnənin sonu
V səhnə
Ekst: Sadaxdlı, axşamüstüdür.
Artur avtomobildən düşür.
Artur
(rus dilində)
Salam, Artur, özünü (təqdim edir)
Salam, İslam, (özünün təqdim edir)
Artur
Səninlə tanış olmağıma şadam, səni çoxmu gözlətdim?
İslam
O qədər də yox
Artur
Qardaş, oturaq avtomobilə, uzun yolumuz vardır.
İslam və Artur avtomobilə otrururlar, gedirlər.
V səhnənin sonu
VI səhnə
Ekst: Dərənək .( Ermənistan) Axşamdır
Artur
(rus dildində)
Gəldik! Budur, bu da Sevan, bu da Dərənək! Nodar səni bura qədər gətirməyimi xahiş etdi. Sabah axşam burada sən gələnədək gözləyəcəyəm.
İslam
Oldu, Arturcan, çox minnətdaram!
( əl tutur)
Artur
Uğurlar arzulayıram.
İslam
Təşəkkürlər, di salamat qal!
Artur
Xudahafiz.
Artur gedir. İslam yoluna davam edir.
VI səhnənin sonu
VII səhnə
Ekst: Dağlıq Qarabağ
İslam Kəlbəcərə doğru gedir. Bir neçə saata Kəlbəcərə çatır. Evinə yaxınlaşır. Yerli erməni onunla salamlaşır
Barev! ( salam)
İslam
( Barev)( salam)
Yerli
İslama nəzər yetirir, sonra yenə də yoluna davam edir.

İslam evə daxil olur. Otaqları gözdən keçirir. Yerə səpələnmiş və tozlu fotoları toplayır və gözdəni keçirir. Öz uşaqlıq şəkillərini görürür. Kətanı da tapır. İti bıçaqla kətanı kəsərək yan çərçivələri tullayır. Kətanı köynəyinə salaraq geyinir. Qəflətən səs eşidilir. Pəncərəyə tərəf gedir. Görür ki, bayaq salamlaşdığı o yerli əsgər yavaş-yavaş evə tərəf gəlir. O silahlıdır. İslam o biri otaqda gizlənir. Əsgər qapını açaraq içəri daxil olur. o tərəf - bu tərəfə boylanır. İslam qeyri-ixtiyari səs salır. əsgər səsə doğru gedir. Otağın qapısını açır. İslam stulun ayağı ilə onun boynuna vurur. Əsgər huşunu itirir. ... İslam onun silahını götürür, bayıra çıxır və qaçır.Gözünə əsgərlər sataşır. Odur ki, yenidən evə qayıdır. Huşunu itirmiş əsgər özünə gəlib və əlində bıçaq var. İslam ona atəş açır. Əsgər ölür. Pəncərədən boylanır və əmin olur ki, bayırda heç kim yoxdur. Ölü əsgəri bayıra sürükləyir və həyətə çıxarır. Həyətdə yer qazır və onu ora basırır. islam Dərənəyə doğru gizlicə yollanır.
VI səhnənin sonu
İnt: Kəlbəcərin girəcəyi. Günortadır.
İslam Dərənəyə doğru gunbatana doğru gedir. Gün doğan tərəfdən əsgər dolu avtomobil gəlir.
Əsgər
(ermənicə)
Dayan, dayan. Əllər yuxarı!
İslam dayanır. Əllərini yuxarı qaldırır. Əsgərlər təcili gələrək İslamın üst-başını yoxlayırlar. Çantasını əlindən alıb boşaldırlar. Çantadan düşən sənədi əsgər komandirə uzadır. Komandir sənədi alır. Rusiya mətbuatının vəsiqəsini görür və islam ilə rus dilində danışır.
Komandir

(rus dilində)
Sən jurnalistsənmi? Bura necə düşübsən?
İslam
Mən rus qəzetinin jurnalistiyəm. Bura məni redaksiyadan göndəriblər, Dağlıq Qarabağ barəsində reportaj hazırlamaq üçün. Ona görə buradayam!..
Komandir
Bunu sənin sənədindən anladım. Amma bura necə düşdün, bunu soruşuram.
İslam
Rusiyanın Ermənistandakı səfirliyinin köməkdiyi ilə buraya düşdüm!.. Mən elə bilirdim ki, siz işdən halı idiniz!
Komandir
Deməli belə, səfriliyin əməkdaşları burada səni niyə tək qoydular?
İslam
Onları narahat etmək istəmədim. Onların sabah mənə avtomobil göndərəcəkləri, Rusiyaya qayıtmağımı təmin etmələri barədə razılaşdıq.
Komandir
(ermənicə) Oturdun avtomobilə
Əsgərlər İslamı avtomobilə oturdurlar. Komandir və Vanik qalırlar.
Komandir
(ermənicə)
Vanik, bu adam Rusiyanın vətəndaşıdır. Mətbuat nümayəndəsi. Burada təkcə reportaj hazırlayır. Sabah yox, o birisi gün qayıtmalıdır. Bu nağıl inandırıcı deyildir!
Vanik
Mənim komandirim, bəlkə elə inditcə tpaşıraq ki. səfriliyə aparsındar
Komandir
Əgər bu nağıl gerçək olsa? Onda bizim üçün böyük problem yarana bilər.
Vanik
Bəlkə səfirliklə əlaqə saxlayaq, ayırd edək.
Komandir
Əgər səfrilik ilə əlaqə yaratsaq. Onlara da bu lazımdır, bu jurnalisti bizə tapşıracaqlar. Sonra da bunun ağlı ilə o yan-bu yanı dolanaq. İndi bumu lazımdır bizə?
Vanik
Doğrudur! Bəs, nə edək, bunu belə buraxmaq olmaz. Bəlkə, nəsə bir ideyanız vardır.
Komandir
Vanik, belə də. Bu adam bizim üçün hər formada problemdir.
Vanik
Bəlkə elə indicə onu o dünyaya göndərək?
Komandir
Yox, əgər onu öldürsək. Elə sabahdanca onu axtarmağa başlayacaqlar... Tapa bilməsələr, bizə baha başa gələcək. Bizim ərazimizdə jurnalist yoxa çıxdı. Biz isə heç nə bilmirik. ( dərindən nəfəs alır) O öləcək, amma bizim əlimizlə deyil.
Vanik
Nəyi nəzərdə tutursan.
Komandir
Bu jurnalisti azərilərin sərhədi yaxınlığına aparaq və orada buraxaq. Onlar onu məhv edəcəklər. Bütün hər şey onların boynunda qalar!
Vanik
Çox əla ideyadır, rəis!
Avtomobilə otururlar. Avtomobil gedir.
VIII səhnənin sonu
IX səhnə
İnt: Avtomobildə. Axşamdır.
İslam
(rus dilində)
Çox üzr istəyirəm. Amma olarsa, bir başa salın görək, hara gedirik?
Komandir
Buralar çox təhlükəli zonadır. Azərilər gecələr atəş açırlar. İndiyədək sağsan, təəccüb ediləsidir, buna görə də səni təhlükəsiz yerə aparmalıyıq. Bir de görüm, reportaj üçün nəsə edə bildinmi?
İslam
Demək olar ki hələ heç də başlamamışam!
Komandir
Narahat olma, bizimkilər sənə hər tərəfli yardım göstərəcəklər!
İslam
Amma mən səfirliyin əməkdaşları ilə danışsam?
Komandir
Narahat olma. Mən onlarla əlaqə saxladım. Hələ bir töhmətləndirdim də. Belə bir təhlükəli zonada səni tək qoyduqlarına görə. İndiyədək azərilərin gülləsinə tuş olmayıbsan. Allahına şükür et.
İslam
Uzağa gedirik?
Komandir
İki-üç saatlıq yol getməliyik.
İslam
Bitirsiniz, mən Dağlıq Qarabağ barəsində reportaj hazırlamalıyam. Reportajda buradakı sosial durumu aydın şəkmildə əks etdirməliyəm. İndi isə məncə tamamilə başqa yerə gedirik.
Komandir
Qarabağın mərkəzinə gedirik. Sənin yerinə olsam, heç həyacanlanmazdım.
Bir neçə saatdan sonra
Komandir
Gəldik! Buradan oyana avtomobil ilə getmək mümkün deyil. Cəmi-cümlətanı on dəqiqəlik məsafədə bizimkilər səni gözləyirlər. Onlar sənə hər tərəfli yardım göstərəcəklər.
İslam
Çox minnətdaram!
Komandir
Gedən kimi, de ki, Karapetyanın adamıyam, xəbərdar etmişəm. Heç bir problem yoxdur. Di, sən bilirsən, yaxşı yol.
İslam
Xudahafiz
İslam yoluna davam edir. Erməni əsgərləri isə onun getməsini gözləyirlər.
Komandir
(ermənicə )
İndi ay uşaqlar, azərilər bu bədbəxti necə güllələcəyini gözləyək.
İslam komandir Karapetyanın göstərdiyi yol ilə gedir.
IX səhnənin sonu
X səhnə
Ekst: Azəbaycan, meşə. axşamüstüdür.
islvam Azərbaycan te ərazisinə daxil olur. iki nəfər azərbaycaqnlı əsgər onu saxlayırlar.
Əhməd
(azərbaycan dilində)
dayan!
İslam
Mənə atəş açmayın, ey vətən oğulları. azərbaycanlıyam!
Əhməd
Azərbaycanlı?
İslam
Bəli azərbaycanlıyam!
Əhməd
Bura hardan gəlib çıxdın?
Əhməd
Kəlbəcərdən gəlirəm.
Əhməd
Kəlbəcərdən? Bizi ələ salırsan?
İslam
Nə danışırsan, ayıb deyilmi?
Əhməd
Kəlbəcərə necə düşdün? Bura necə gəlib çıxdın?
Cavanşir
Haralısan?
İslam
Azərbaycanlıyam. Kəlbəcərdə doğulub, boya başa çatmışam. Müharibədən sonra Tiflisdə yaşayıram. Oz doğma yurd üçün burnumun ucu göynədi. Tiflisdə saxta sənədlər hazırlatdım və beləcə ilk dəfə gözümü açdığım evi gəlib gördüm.
Cavanşir
İndiyədək necə sağ qaldın?
İslam
Bax, bu səndlərin sayəsində!
(sənədləri Cavanşirə uzadır)
Cavanşir
İnanılmazdır.
(sənədi Əhmədə verir).
İslam
Onlar məni Kəlbəcərdə tutdular. Məndən şübhələndilər, sənədə baxdılar. Məni sorğu-sual etdilər, sonra mənə dedilər ki, buralar təhlükəli zonadır. Səni təhlükəsiz zonaya aparcağıq və elə buraya da gətirdilər, dedilər ki, buradan on dəqiqəlik məsafədə bizimkilər səni gözləyirlər, onlar sənə reportaj hazırlamağında yardm edəcəklər. Onlara de ki, Kara... Karap!
Əhməd
Karapetyan?
İslam
Hə, Karapetyan... O dedi ki, irəlidə bizimkilər səni gözləyirlər. Onlara de ki, Karapetyanın adamıyam, onlar sənə yardım göstərəcəklər.
Əhməd
Bir gör sən allah. Onların komandiri səni rədd etmək istəyirmiş. Buna görə də bura gətirib ki, biz elə hesab edək ki, erməni sərhədi keçir və biz də onu öldürək. indi o orda durur və sənin ölümün üçün açılan atəşin səsini gözləyir. Məgər Karapetyanın dahi planını başında çatlatdırmayaq!
Əhməd havaya bir neçə dəfə atəş açır.
X səhnənin sonu
XI səhnə
Ekst: Ermənistanın sərhədi yaxınlığında. Axşamdır.
Komandir Karapetyan atəşin səsini duydu... Sifətində məmnunluq var.
Karapetyan
(ermənicə)
Problem həll olundu.
Gedək, ay uşaqlar.
Erməni əsgərlər avtomobilə əyləşirlər. avtomobil gedir.
XI səhənin slonu
XII səhnə
Ekst: Azərbaycan, meşə axşamdır.
Əhməd
Mən Əhmədəm.
İslam
İslam.
Cavanşir
Cavanşir.
Əhməd
Cavanşir, bizimkilərə xəbər çatdır ki, qonağımız var, avtomobil göndərsindər!
Cavanşir
Oldu.
Bir neçə saatdan sonra avtomobil gəlir.
Zakir
Salam
Əhməd
Salam.
Cavanşir
Salam
İslam
Salam.
Əhməd
Zakir, qonağı bizim rəisin yanına apar!
Zakir
Oldu.
İslam və Zakir avtomobilə əyləşirlər. Avtomobil gedir. Əhməd öz rəisinə zəng edir.
Əhməd
Salam komandir.
Burada qonağımız vardır. Zakir onu sizin yanınıza gətirir. Oldu.
XII səhnənin sonu.
XIII səhnə
Ekst: Evin həyəti. Axşamdır.
Komandir İlham masa arxasında əyləşib. Həyətə avtomobil daxil olur. İslam avtomobildən düşür.
İslam
İlham?
İlham
İslam?
İslam
Salam, xaloğlu
İlham
Salam
Bura haradan? Gəl bir üzbəüz oturaq.
İslam
Saxta sənədlə Kəlbəcərdə bizim evimizdə idim. Karapetyan məni tutdu. sənədləri yoxladı, bura buraxdı ki, azərilər məni erməni bilim öldürə idilər. Allaha şükür ki, sağ qaldım. Uşaqlara dedim ki, azərbaycanlıyam mənə atəş açmadılar.
İlham
Uşaqlar mənə dedilər ki, qonağımız vardır. Düşündüm ki, erməni tutublar. Sən demə, sən imişsən ki, elə həddən artıq riskə gedibsən!
İslam
Budur, bu sənədlərin sayəsində!
(sənədləri komandir İlhama uzadır)
İlham
İnanılmazdır! Bilmirəm sənə nə deyim?
XIII səhnənin sonu
XIV səhnə
Ekst: Evin həyəti. Axşamdır.
Nodar kətanın alıcısına zəng edir.
Nodar
Salam! Necəsiniz? Şəkil sabah olacaq!. Sizə zəng edəcəyəm... Oldu.
XIV səhnənin sonu
XIV səhnə
Ekst: komandir İlhamın evinin qabağı. Səhərdir.
Evin qabağında avtomobil durur. avtomobildə İslam əyləşib. Onu komandir Gürcüstan-Azərbaycan sərhədinə qədər yola salır. Qırmızı körpüyə qədər sükan arxasında Zakirdir.
İlham
Bir az da qala idin. Tiflisdə nə edəcəksən?
İslam
Tezliklə səni arayacağam, xaloğlu!
İlham
Bizimkilərə çoxlu-çoxdu salam söylə
İslam
Di salamat qal
Xudahafiz!
Avtomobil gedir. Sükan arxasında Zakirdir.
XV səhnənin sonu
XVI səhnə
İnt: Avtomobildə. Səhərdir.
Yolda Zakirə rus qadını zəng edir.
Salam, neyləyirsən? Təksən, Doğrudan? Yaxşı!.. Çalışaram ki, tez gəlim!
Zakir telefonu söndürür. Bir neçə saatlıq yol gedəndən sonra yolda avtomobil dayanır. İslam su üstünə çıxır. Zakir avtomobildə onu gözləyir... Zakirə rus qadını yenə zəng edir.
Zakir
Allo, on beş dəqiqəyə sənin yanındayam!
Zakir avtomobili geri döndərir və geri qayddır. İslam kolllar arasından çıxır.
İslam
Tfuuu . Cəhənnəm olsun!
İslam piyada yoluna davam edir.
XVI səhnənin sonu
XVII səhnə
Ekst: Rustavi şəhəri yaxınlığında. Axşamdır. İslam əmisi Nodara zəng edir.
İslam
Salam, Nodar əmi!
Bəli, yaxşıyam. Rustavidəym!.. Plan pozuldu, sonra izah edəcəyəm!.. Bir saata
gəlirəm. Başlfı-başına buraxılmış zavoda!.. Artura gəng et, de ki, plan dəyişdi, özüm gələsi oldum... Yaxşı, əmi!..
Telefonu söndürür.
XVII səhnənin sonu
XVIII səhnə
İnt.: Başlı-başına buraxılmış zavod, axşamdır. Nodar İslamı gözləyir. İslam gəlir. Salamlaşıb görüşürlər. İslam bürüşmüuş kətanı çıxardır və Nodara verir. Nodarın təəccüblü üzü vardır.
İslam
Nədir, nə olub, əmi?
Nodar
Bu o deyil!
İslam
Nə nə deyil?
Nodar
Bu kətanı dostlarım mənə bağışlayıb. İyirmi yaşım tamam olanda.
Hər ikisinin kədərli üzü vardır. Nodar bir az fikrə gedir. Tam sükutdur. Telefonda alıcılar zəng edirlər.
Nodar
Bəli!.. Bilirsiniz, kətan ilə bizim bir balaca problemimiz vardır. Olarsa görüşü ləğv edək. Sizinlə əlaqə saxlayacağam, güman ki!..
İslam
Bu nə bəxtsizlikdir, əmi! Tamamilə nahaq yerə Qarabağa getdim... Hər şeyi qaydasına qoyacağam
XVIII səhnənin sonu
XIX səhnə
Ekst: Tiflisin girəcəyi. Səhərdir. İslam yolda durur. Taksi saxlayır. Taksiyə oturur.
İslam
Salam
Taksi sürücüsü
Salam
İslam
Qırmızı körpüyə!
İslam
Oldu. Avtomobil gedir.

Son 10 may 2011-ci il


.